ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΤΕΤΑΡΤΗ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024
ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - ΤΕΤΑΡΤΗ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024
Ἡ Ἁγία Ξένη
Ἀποξενοῦται τοῦδε τοῦ βίου Ξένη,
Οὗ ζώσα καὶ πρίν, ὡς ἀληθῶς ἦν ξένη.
Ἡ Ἁγία Ξένη καταγόταν ἀπὸ τὴ Ρώμη καὶ ἀπὸ γενιὰ τιμημένη καὶ εὔπορη. Οἱ γονεῖς της ἐπιθυμοῦσαν νὰ τὴν νυμφεύσουν. Ἐνῶ ὅμως εἶχαν τὰ πάντα ἑτοιμασθεῖ γιὰ τὸν γάμο, ἐκείνη ἐγκατέλειψε τὴ νυφικὴ παστάδα, παίρνοντας μαζί της καὶ δύο πιστές της θεραπαινίδες καὶ διὰ θαλάσσης ἔφθασε στὴν πόλη τῶν Μυλασῶν. Στὰ Μύλασα μᾶλλον πῆγε καὶ ἐγκαταστάθηκε, ὕστερα ἀπὸ συμβουλὴ τοῦ μακαρίου μοναχοῦ Παύλου, ὁ ὁποῖος ἐμφανίστηκε στὴν Ὁσία μετὰ ἀπὸ θεῖο φωτισμό, ὅταν ἐκείνη πέρασε ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια καὶ ἔγινε ὁ πνευματικός της καθοδηγητής.
Στὴν πόλη τῶν Μυλασῶν, ἡ Ὁσία Ξένη ἔκτισε ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τοῦ Πρωτομάρτυρος Στεφάνου. Ἐκεῖ κτίσθηκαν καὶ κελιὰ ὅπου διέμεναν ἡ Ξένη, οἱ δυὸ θεραπαινίδες καὶ λίγες ἄλλες παρθένες.
Ἡ Ὁσία Ξένη, ἀφοῦ διῆλθε τὴν ζωή της θεοφιλῶς καὶ ὁσίως, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη. Ὅταν παρέδωσε τὴν ἁγία της ψυχὴ στὸν Θεό, ἐνῶ ὁ ἥλιος φώτιζε τὴν γῆ, φάνηκε στὸν οὐρανὸ Σταυρός, ποὺ τὸν σχημάτιζαν ἀστέρες. Τὸν οὐράνιο αὐτὸ Σταυρὸ τὸν περιέκλειε χορὸς ἀστέρων, σὰν νὰ ἦταν, καθὼς φαίνεται, στεφάνι τῆς Ὁσίας Ξένης, μὲ τὸ ὁποῖο τὴν ἐπιβράβευε ὁ Θεὸς γιὰ τὶς νηστεῖες της, τὶς ἀγρυπνίες της καὶ τὴν ἁγνότητα τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ξένην ἤνυσας, ζωὴν ἐν κόσμῳ, ξένην ἔσχηκας, προσηγορίαν, ὑπεμφαίνουσαν τῇ κλήσει τὸν τρόπον σου· σὺ γὰρ νυμφίον λιποῦσα τὸν πρόσκαιρον, τῷ ἀθανάτῳ ὁσίως νενύμφευσαι. Ξένη ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ’.
Ἐν σοῖ Μῆτερ ἀκριβῶς διεσώθη τὸ κατ’ εἰκόνα, λαβοῦσα γὰρ τὸν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καὶ πράττουσα ἐδίδασκες, ὑπερορᾶν μὲν σαρκός, παρέρχεται γάρ, ἐπιμελεῖσθαι δὲ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτoυ, διὸ καὶ μετὰ Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὁσία Ξένη τὸ Πνεῦμά σου.
Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Τὸ σὸν ξενότροπον Ξένη μνημόσυνον, ἐπιτελοῦντες οἱ πόθῳ τιμῶντές σε, ὑμνοῦμεν Χριστὸν τὸν ἐν ἅπασι, σοὶ παρέχοντα ἰσχὺν τῶν ἰάσεων· ὃν πάντοτε δυσώπει, ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Μεγαλυνάριον.
Θάλαμον λιποῦσα τὸν νυμφικόν, ξενοτρόπως Μῆτερ, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, ᾧ καὶ νυμφευθεῖσα, τῇ ξένῃ βιωτῇ σου, ὦ Ξένη πανολβία, ἡμῶν μνημόνευε.
Ὁ Ἅγιος Βαβύλας ὁ Ἱερομάρτυρας καὶ οἱ μαθητὲς αὐτοῦ Τιμόθεος καὶ Ἀγάπιος
Εις τον Βαβύλαν.
Πριν Βαβύλας ήθλησε κατά δαιμόνων,
Ήθλησε λοιπόν και διά των αιμάτων.
Eις τον Aγάπιον και Τιμόθεον.
Τον Aγάπιον συνάμα Τιμοθέω,
Σαφώς μιμητάς οίδα του Διδασκάλου.
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Βαβύλας καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴ καὶ γεννήθηκε ἀπὸ εὐγενεῖς καὶ φιλόθεους γονεῖς στὴ Θεούπολη. Στὴν πόλη αὐτὴ ἐκπαιδεύτηκε μὲ παιδεία καὶ νουθεσία Κυρίου καὶ διδάχθηκε μὲ ἐπιμέλεια τὰ ἱερὰ γράμματα.
Ἀπὸ τὴ νεανική του ἡλικία ἀγάπησε τὸν Θεὸ καὶ περιφρόνησε τὰ ἀγαθὰ τῆς κοσμικῆς ζωῆς. Γι’ αὐτό, μόλις πέθαναν οἱ γονεῖς του, μοίρασε τὸν πλοῦτο του στοὺς φτωχούς, τὶς χῆρες καὶ τὰ ὀρφανά. Ἔτσι, λοιπόν, ἀφοῦ ἀπάλλαξε τὸν ἑαυτό του ἀπὸ κάθε βιοτικὴ φροντίδα, ἀνέβηκε στὸ ὄρος καὶ ἡσύχαζε, ἔχοντας μαζί του καὶ τοὺς δύο μαθητές του, τὸν Ἀγάπιο καὶ τὸν Τιμόθεο. Ἔγινε μάλιστα καὶ πρεσβύτερος καὶ τίμησε ἀξίως τὸ ἀξίωμα τῆς ἱεροσύνης.
Ἐπειδὴ ὅμως οἱ εἰδωλολάτρες κινοῦνταν νὰ προδώσουν τὸν Ἅγιο στοὺς ἄρχοντες, ἄφησε τὴν Ρώμη καὶ πῆγε στὴν Σικελία μαζὶ μὲ τοὺς δύο μαθητές του. Ἐκεῖ ἔμεινε ἀρκετὸ χρόνο καὶ ὁδήγησε πολλοὺς μὲ τὴ βοήθεια τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶχε στὴν ψυχή του, στὴν ἀληθινὴ θεογνωσία.
Ὁ ἄρχοντας τῆς Σικελίας, περὶ τὸ 310 μ.Χ., συνέλαβε τὸν Ἅγιο Βαβύλα καὶ τοὺς δύο μαθητές του, τὸν Ἀγάπιο καὶ τὸν Τιμόθεο καὶ μόλις διαπίστωσε ὅτι μὲ παρρησία διεκήρυτταν τὴν πίστη τους στὸν Χριστὸ ὡς Θεὸ Ἀληθινό, ἄρχιζε νὰ τοὺς βασανίζει. Ὅμως οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἀντιμετώπιζαν μὲ καρτερία τὰ βασανιστήρια. Τελικὰ οἱ Ἅγιοι κατεσφάγησαν καὶ τὰ ἱερὰ λείψανά τους τὰ ἔριξαν στὴ φωτιὰ γιὰ νὰ καοῦν. Ἡ φωτιὰ ὅμως δὲν τὰ ἔβλαψε καθόλου καὶ διαφυλάχτηκαν σῶα καὶ ἀβλαβή. Ἔτσι τὰ πῆραν οἱ πιστοὶ καὶ τὰ ἐνταφίασαν στὸ νησὶ τῆς Σικελίας.
Ὁ Ὅσιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος ὁ ἐν Κύπρῳ ἀσκήσας
Ὁ Ὅσιος Νεόφυτος ἔζησε τὸν 12ο αἰώνα μ.Χ. Γεννήθηκε στὴν κωμόπολη Λεύκαρα τῆς Κύπρου τὸ 1134 καὶ σὲ νεαρὴ ἡλικία, παρὰ τὴν θέληση τῶν γονέων του, Ἀθανασίου καὶ Εὐδοξίας, ἀκολούθησε τὸν μοναχικὸ βίο, φλεγόμενος ἀπὸ θεῖο ζῆλο.
Κατέφυγε κατ’ ἀρχὰς στὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου, στὸ ὄρος Κουτσοβέντη, ὅπου ζήτησε νὰ μείνει καὶ νὰ ἀσκητέψει. Μετὰ ἀπὸ πέντε χρόνια στὸ διακόνημα τῆς καλλιέργειας τῶν ἀμπελώνων τῆς μονῆς, στὴ θέση «Γούπαις», μὲ τὴν εὐλογία τοῦ ἡγουμένου, ἐπισκέπτεται γιὰ προσκύνημα τοὺς Ἁγίους Τόπους. Ἐκεῖ παρέμεινε γιὰ σύντομο χρονικὸ διάστημα καὶ ὅταν ἐπέστρεψε πάλι στὴν Κύπρο, μόνασε στὴ μονὴ τοῦ Χρυσοστόμου (1152 – 1158 μ.Χ.).
Ζήτησε ἀπὸ τὸν ἡγούμενο τῆς μονῆς νὰ τοῦ ἐπιτρέψει νὰ γίνει ἐρημίτης, χωρὶς ὅμως ἐπιτυχία. Ἡ ἄρνηση τοῦ ἡγουμένου, ὁδηγεῖ τὸν Ὅσιο νὰ ἐγκαταλείψει τὴ μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, γιὰ νὰ πάει στὸ ὄρος Λάτρος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ποὺ ἦταν μεγάλο μοναστικὸ κέντρο. Γι’ αὐτὸ τὸν σκοπὸ πῆγε στὴν Πάφο μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ βρεῖ πλοῖο ποὺ νὰ τὸν μεταφέρει ἐκεῖ. Στὸ ναύσταθμο ὅμως τῆς Πάφου συνελήφθη ὡς φυγὰς καὶ φυλακίσθηκε. Ὅταν, μὲ τὴν μεσιτεία εὐσεβῶν ἀνθρώπων, ἀποφυλακίζεται τὴν ἑπόμενη ἡμέρα, ἀναζητᾶ ἐρημητήριο στὰ ἐνδότερα τῆς Μεγαλονήσου.
Τὸν Σεπτέμβριο τοῦ ἔτους 1159, ἐπέλεξε νὰ λαξεύσει τὴν ἐγκλείστρα του, στὴν Πάφο, γνωρίζοντας ὅτι «οὐδὲν πλέον τούτου καθέξει, κἂν καὶ τοῦ ὅλου κόσμου φθάση κρατῆσαι». Ὁ Ὅσιος παρέμεινε κλεισμένος μέσα στὴν ἐγκλείστρα του ἐπὶ σάραντα ὁλόκληρα χρόνια. Ἐκεῖ μορφώθηκε κατὰ τὴν θεία καὶ ἀνθρώπινη σοφία καὶ μυήθηκε στὰ μυστικά της πνευματικῆς ἀσκήσεως. Αὐτὴ τὴν ἐμπειρία τὴ διαφύλαξε μὲ πολὺ προσοχὴ σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ καὶ μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ τὴν αὔξησε καὶ τὴν ἐφάρμοσε ἀπόλυτα. Ἡ φήμη του διαδόθηκε εὐρύτατα καὶ πλῆθος Χριστιανῶν συνέρεε, γιὰ νὰ λάβει τὴν εὐχὴ καὶ τὴν εὐλογία του.
Γιὰ νὰ ἀποφύγει τὸν κόσμο λάξευσε μέσα στὰ βράχια νέα ἐγκλείστρα καὶ ἐπικοινωνοῦσε μὲ τὸν κόσμο μόνο κάθε Κυριακή. Σὲ αὐτὴ τὴν ἀπόφασή του συνετέλεσε καὶ ἡ χειροτονία του σὲ πρεσβύτερο, τὸ ἔτος 1170, ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπο Πάφου Βασίλειο Κίνναμο καὶ ἡ σύσταση τῆς πρώτης ἀδελφότητας πρὸς τὸ τέλος τοῦ ἔτους 1170 ἢ στὶς ἀρχὲς τοῦ 1171. Ἡ ὕπαρξη πλέον μοναχῶν διευκόλυνε τὸν Ἅγιο νὰ ἐντείνει τὸν ἐγκλεισμό, καθόσον οἱ ὑποτακτικοί του θὰ ἀναλάμβαναν τὶς ποικίλες ἀξωτερικὲς ἐργασίες τῆς μονῆς. Ὅμως ὁ Ἅγιος δὲν ἦταν διδάσκαλος μόνο τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, ἀλλὰ ἦταν διδάσκαλος κυρίως τῶν ὑποτακτικῶν του μὲ τὸν βίο καὶ τὸ παράδειγμά του.
Ἐν τῷ μεταξὺ εἶχαν συμβεῖ διάφορα δραματικὰ γεγονότα στὴν Κύπρο, τὰ ὁποία τὴν ἀπέκοψαν ἀπὸ τὸ Βυζάντιο καὶ ἔφερε τὴν δυστυχία στὴν Ἐκκλησία καὶ τὸν λαό. Ἡ φτώχεια καὶ ἡ δυστυχία τοῦ λαοῦ ὁδήγησε πολλοὺς νὰ ζητήσουν τροφὴ στὰ μοναστήρια, ἕνα ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἦταν καὶ ἡ ἐγκλείστρα τοῦ Ὁσίου Νεοφύτου.
Ἡ πτώση τῆς Κωνσταντινουπόλεως στὰ χέρια τῶν Φράγκων τὸν Ἀπρίλιο τοῦ ἔτους 1204, ἦταν ἕνα συνταρακτικὸ γεγονὸς καὶ γιὰ τὸν Ὅσιο Νεόφυτο. Θεωρεῖ τὴν ἅλωση τῆς Πόλεως, τῆς προστάτιδος τῶν Ὀρθοδόξων, «ἀποκαλυπτικό» γεγονὸς καὶ γι’ αὐτὸ ἐπιχειρεῖ τὴν ἑρμηνεία τῆς Ἀποκαλύψεως, καταβάλλοντας προσπάθεια νὰ ἐξηγήσει γιατί κυριάρχησαν οἱ δυνάμεις τοῦ ἀντίχριστου σὲ βάρος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Ὅσιος κοιμήθηκε σὲ βαθύτατο γῆρας στὶς 12 Ἀπριλίου. Ὁ ἴδιος ἐνταφιάσθηκε στὸν τάφο ποὺ εἶχε ἑτοιμάσει ὁ ἴδιος, σὲ ξύλινο φέρετρο ἀπὸ ξύλο πεύκου, κέδρου καὶ κυπαρίσσου τὸ ὁποῖο εἶχε κατασκευάσει, ὅταν ζοῦσε. Τὸ ἱερὸ λείψανό του φυλάσσεται μέχρι σήμερα στὴν ὁμώνυμη μονὴ τῆς Πάφου, στὴν Κύπρο, ποὺ εἶναι ἀφιερωμένη στὴ μνήμη του.
Αὐτὴ τὴν ἡμέρα ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει καὶ τὴν ἀνάμνηση τῆς Θεοσημείας, δηλαδὴ τῆς θαυματουργικῆς διασώσεως τοῦ Ἁγίου Νεοφύτου κατὰ τὴν πτώση αὐτοῦ ἀπὸ τὴν ἐγκλείστρα του, ὅπου ἀσκήτευε.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Βίον ἔγκλειστον, ἐπιποθήσας, σκεῦος τίμιον, τῆς ἐγκρατείας, ἀνεδείχθης θεοφόρε Νεόφυτε· τῶν ἀρετῶν γὰρ τῇ πράξει κοσμούμενος, ἔργῳ καὶ λόγῳ ἐκφαίνεις τὰ κρείττονα. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθε ἡμῖν
τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Σαυτὸν ἐγκλείσας οὐρανίῳ σου φρονήματι
Τῆς ἀπαθείας ἀνεδείχθης θεῖον ὄργανον
Καὶ θεράπων ἐνθεώτατος τῆς Τριάδος.
Ἧς τῷ θρόνῳ παριστάμενος ἱκέτευε
Πάσης βλάβης καὶ ἀνάγκης ἡᾶς ῥύεσθαι
Τοὺς βοῶντάς σοι, χαίροις Πάτερ Νεόφυτε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίρει ἐν σοὶ Κύπρος ἡ σὴ πατρίς, ἐξαιρέτως Πάτερ, ἡ Ἐγκλείστρα σου ἡ σεπτή, ἔνθα τοὺς μεγίστους, διήνυσας ἀγῶνας, ἣν φρούρει ἀοράτως, σοφὲ Νεόφυτε.
Ὁ Ἅγιος Φίλωνας ὁ Θαυματουργός Ἐπίσκοπος Καρπασίας τῆς Κύπρου
Φύλον βροτών προσήξε τω Χριστώ Φύλων,
Άτε προς αυτού προσλαβών θείαν χάριν.
Μορφὴ ἐκκλησιαστικὴ ἀπὸ τὶς πιὸ σημαντικὲς τῶν πρώτων χριστιανικῶν χρόνων. Προσωπικότητα ἐξαιρετικὴ μὲ ζῆλο ἔνθεο «ὑπερβάλλουσα πάντας εἰς τὴν σοφίαν καὶ τὴν ἀρετήν». Φιλόσοφος καὶ ἱστοριογράφος.
Ἔτσι χαρακτηρίζεται ἀπὸ τοὺς μελετητὲς τῶν Πατέρων ὁ ἅγιος Φίλων, ὁ πιὸ γνωστὸς ἐπίσκοπος Καρπασίας.
Ἔζησε στὰ χρόνια του Ἁγίου Ἐπιφανίου περὶ τὰ τέλη τοῦ 4ου αἰώνα μ.Χ. καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 5ου αἰώνα.
Οἱ γονεῖς του μᾶς εἶναι ἄγνωστοι.
Ἄγνωστο μᾶς εἶναι ἐπίσης καὶ τὸ ποῦ καὶ πόθεν ἀπέκτησε τὴ μεγάλη του μόρφωση.
Ἐκεῖνο ποὺ ξέρομε, εἶναι πὼς ὁ Ἅγιός μας νεότατος χειροτονήθηκε διάκονος καὶ διακρίθηκε γιὰ τὴ σοφία καὶ τὴ σύνεσή του.
Ἐπίσης καὶ γιὰ τὸν ἱεραποστολικὸ ζῆλο του γιὰ τὸν ἐκχριστιανισμὸ τῆς εἰδωλολατρικῆς ἀκόμη Καρπασίας.
Ἡ πραότητα καὶ ἡ θεοσέβειά του, τράβηξε ἀπ’ τὴν πρώτη στιγμὴ τὴν προσοχὴ καὶ ἐκτίμηση τοῦ τότε πρωθιεράρχη τῆς Κύπρου τοῦ Μεγάλου Ἐπιφανίου. Ὁ Ἅγιος αὐτὸς πατὴρ κάλεσε ἀμέσως κοντά του τὸν νεαρὸ διάκονο, τὸν προήγαγε σὲ ἱερομόναχο καὶ τοῦ ἀνέθεσε μὲ ἐμπιστοσύνη τὸ ὑψηλὸ καὶ ὑπεύθυνο ἔργο νὰ ἐκχριστιανίσει τοὺς Ἕλληνες κατοίκους τῆς Κύπρου. Ἡ εἰδωλολατρία ἤκμαζε ἀκόμη τότε ἀρκετὰ στὸ νησί μας. Χιλιάδες πρόβατα, μοσχάρια, ἀγελάδες καὶ ἄλλα ζῶα προσφέρονταν καθημερινὰ ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρες προγόνους μας θυσία στοὺς ποικιλώνυμους θεούς, γιὰ νὰ ἔχουν τὴν εὐμένεια καὶ τὴ βοήθειά τους. Ἡ κνίσα καὶ ὁ καπνὸς τῶν καιόμενων κρεάτων σκορπιόταν μακριὰ καὶ πολλὲς φορὲς θόλωνε τὸν οὐρανὸ σὲ ἀρκετὴ ἀπόσταση ἀπὸ τὸν τόπο τῆς θυσίας.
Ὅλους αὐτοὺς τοὺς πλανεμένους καὶ δούλους τῆς εἰδωλολατρίας ἔπρεπε νὰ καλέσει καὶ νὰ τραβήξει καὶ νὰ κατηχήσει στὴ θρησκεία τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ, ὁ Ἅγιος μας. Καὶ τὸ ἔργο αὐτὸ ὁ ζηλωτὴς καὶ ἐνθουσιώδης κληρικὸς τὸ ἀνέλαβε μὲ τὴν ψυχή του. Τὰ χωριὰ καὶ οἱ πολιτεῖες ἔνοιωσαν πολὺ γρήγορα τὴν ἅγια παρουσία του.
Πολὺ συγκινητικὴ μέσα στὴν ἁπλότητά της εἶναι μία προσευχή του, ὅπως μᾶς τὴν παρουσιάζει ὁ συναξαριστής του στὴν περίπτωση αὐτή.
«Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεός μου, ὅπου διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων ἐκατέβης εἰς τὴν γῆν, καὶ ἐφόρησας τὴν σάρκα τοῦ δούλου σου, καὶ ἔπαθες τόσους πειρασμοὺς ἀπὸ τὸν κόσμον, ὅπου ἐσταυρώθης, ἐτάφης καὶ ἀνέστης, ἔσωσας τὸν ἄνθρωπον, ἔτσι οἰκονόμησον καὶ τώρα, διὰ νὰ σωθοῦν καὶ ἐτοῦτοι οἱ πεπλανημένοι ἄνθρωποι, ὅπου τοὺς ἐπλάνεσεν ὁ διάβολος».
Νὰ σωθοῦν οἱ «πεπλανημένοι ἄνθρωποι». Νὰ ἕνας ἀπὸ τοὺς κύριους σκοποὺς τῆς ζωῆς του. Σ’ αὐτὸν ἔχει στραμμένη ὅλη του τὴν σκέψη καὶ ὅλη του τὴ μέριμνα. Γι’ αὐτοὺς φροντίζει. Γι’ αὐτοὺς κουράζεται. Γι’ αὐτοὺς ὑποφέρει καὶ κόπους καὶ θλίψεις. Τὸν ἑαυτό του δὲν τὸν ξεχωρίζει ἀπὸ τὸ σύνολό του. Στὸ μυαλό του ἀδιάκοπα μία σκέψη κυκλοφορεῖ, ἡ ἐντολὴ τοῦ Κυρίου γιὰ ν’ ἀγαπᾶμε τὸν πλησίον μας. «Ἀγάπα τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν».
Γιὰ τὴ σωτηρία τῶν «πεπλανημένων» συμπατριωτῶν του ἀγωνίζεται ὁ καλὸς ποιμήν. Καὶ γιὰ τὴν ἐπιτυχία τοῦ ἔργου αὐτοῦ δὲν περιορίζεται μονάχα στὴν προσευχή. Ξέρει ὁ θεοφώτιστος ἱεραπόστολος, πὼς χρειάζεται καὶ κάτι ἄλλο.
Τὸ καλό, τὸ ἐποικοδομητικό, τὸ ζωντανὸ παράδειγμα. Πρέπει νὰ τὸ ποῦμε καὶ νὰ τὸ τονίσουμε ξανὰ αὐτό, ποὺ ἕνας ἀρχαῖος διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας λέγει καὶ ἐπαναλαμβάνει. Ὁ ἱερέας εἶναι καὶ μένει ἕνα ἀντίτυπο τοῦ Χριστοῦ μέσα στὸν κόσμο. Κανένα κήρυγμα δὲν εἶναι τόσο δυνατό, τόσο ἐπιβλητικό, ὅσο τὸ καλὸ παράδειγμα. Ὁ καλὸς καὶ ἄξιος ἀντιπρόσωπος τοῦ Χριστοῦ πρέπει νὰ μπορεῖ νὰ ἐπαναλαμβάνει κάθε στιγμὴ καὶ ὤρα στοὺς ἀνθρώπους, τὴν προτροπὴ τοῦ ἀκαταπόνητου ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου, τοῦ θείου Παύλου: «Μιμηταί μου γίνεσθε καθὼς καγῶ Χριστοῦ».
Μιμητὲς τοῦ Χριστοῦ καλοῦνται νὰ εἶναι ὅλοι οἱ ἱερεῖς, καὶ ὅλοι οἱ κληρικοί. Νὰ προσεύχονται θερμὰ προτοῦ ἀναλάβουν μία προσπάθεια. Νὰ προσεύχονται γιὰ τὸν ἑαυτό τους, μὰ καὶ γιὰ τὸ καλὸ τῶν ἀνθρώπων, τοὺς ὁποίους θέλουν νὰ βοηθήσουν. Ἀλλὰ καὶ νὰ προσπαθοῦν μαζὶ μὲ τὴν προσευχή τους, νὰ προβάλουν σ’ αὐτοὺς καὶ τὸν ἑαυτὸ τοὺς ὡς παράδειγμα. Καὶ γιὰ νὰ τὸ ἐπιτύχουν, πρέπει καὶ οἱ ἴδιοι νὰ εἶναι ὑποδειγματικοὶ τηρητὲς τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου. Ἡ ζωή τους πρέπει νὰ εἶναι ζωὴ ἁγία. Ζωὴ ποὺ νὰ ἑλκύει στὸν Χριστό. Ζωὴ ποὺ νὰ ἐμπνέει καὶ νὰ ὁδηγεῖ σ’ Αὐτόν. Χωρὶς τὸ καλὸ παράδειγμα ὅλες οἱ ἄλλες προϋποθέσεις χάνονται καὶ σβήνουν.
Τὰ γνωρίζει αὐτὰ ὁ ἱερὸς Φίλων. Γι’ αὐτὸ μαζὶ μὲ τὶς προσευχές του ἀγωνίζεται νὰ προβάλει παντοῦ καὶ πάντα καὶ τὸν ἑαυτό του ὡς ὑπόδειγμα μιᾶς ἀνώτερης ζωῆς. Καὶ εἶναι τὸ παράδειγμά του αὐτὸ τὸ φλογερό, ποὺ θερμαίνει καὶ σκλαβώνει τὶς καρδιές. Εἶναι αὐτὴ ἡ ἁγία καὶ ἐνάρετη ζωή του ποὺ αἰχμαλωτίζει στὴ θεία σαγήνη κάθε καρδιὰ ποὺ τὸν γνωρίζει καὶ τὸν ἀκούει νὰ τῆς ζητᾶ νὰ ἀποκοπεῖ, νὰ ξεχωρίσει ἀπὸ τὰ δίχτυα τῆς ἁμαρτίας καὶ νὰ καταταγεῖ στὴ σωτήρια στρατιὰ τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ ζηλωτὴς αὐτὸς ἐργάτης τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ δὲν διδάσκει μονάχα μὲ τὰ λόγια καὶ τὸ ὑπέροχο παράδειγμά του. Ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ θαύματά του. Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ τὸν ἔχει πλούσια χαρτώσει καὶ μὲ τοῦτο τὸ προνομιοῦχο χάρισμα. Μὲ τὶς θερμὲς προσευχές του οἱ ἄρρωστοι θεραπεύονται. Ἡ θάλασσα γαληνεύει. Οἱ καταρράκτες τοῦ οὐρανοῦ ἀνοίγουν καὶ δροσίζουν τὴ διψασμένη γῆ καὶ παρηγοροῦν τὶς πονεμένες ψυχές. Οἱ δαίμονες φυγαδεύονται καὶ οἱ νεκροὶ ἀνίστανται. Τὰ θαύματά του ἀκολουθοῦν τὸ ἕνα τ’ ἄλλο, μὲ ἀποτέλεσμα οἱ χθεσινοὶ εἰδωλολάτρες νὰ ἀπαρνοῦνται ὁλοπρόθυμα τὴ θρησκεία τῶν πατέρων τους. Νὰ συντρίβουν οἱ ἴδιοι τὰ ἀγάλματα μὲ τὰ ὁποῖα παρίσταναν τοὺς θεούς τους. Νὰ ἀσπάζονται μὲ λαχτάρα τὴ νέα πίστη καὶ νὰ βαπτίζονται.
Κοντὰ στὴν ἐκκλησία, ποὺ φέρει τὸ ὄνομά του καὶ τὰ ἐρείπια ἐνὸς βαπτιστηρίου, βρίσκονται τὰ λείψανα ἐνὸς παλαιοῦ λιμανιοῦ καὶ κοντὰ ἐκεῖ ἕνα ξέβαθο μέρος ποὺ εἶναι γνωστὸ σὰν «δεξαμενὴ τοῦ Ἅϊ Φίλωνα». Σὲ τοῦτο τὸν τόπο ὁ Ἅγιος βάπτισε χιλιάδες εἰδωλολάτρες. Σ’ αὐτὸ τὸν τόπο καὶ σήμερα ὅσοι ἄρρωστοι πᾶνε μὲ πίστη καὶ λουστοῦν θεραπεύονται ἀπὸ τὶς διάφορες ἀρρώστιες ποὺ τοὺς βασανίζουν.
Στὸ ἱεραποστολικό του ἔργο φυσικὰ ὁ νεαρὸς ἐπίσκοπος δὲν τὰ βρῆκε ὅλα ρόδινα. Πολλὰ ἐμπόδια συνάντησε. Ἐμπόδια ἀπὸ τοὺς φανατικοὺς ὀπαδοὺς τῆς παλαιᾶς θρησκείας. Ἐμπόδια καὶ ἀπὸ ὅλους ἐκείνους τῶν ὁποίων τὰ συμφέροντα θιγόντουσαν ἀπὸ τὴν ἐξάπλωση τῆς νέας λατρείας. Ὁ Θεὸς ὅμως βοήθησε τὸν Ἅγιό μας. Γιατί πάντα ὁ Κύριος βοηθᾶ ἐκείνους, ποὺ ἀναλαμβάνουν μὲ ἁγνότητα προθέσεων καὶ ἀνιδιοτέλεια καὶ πίστη νὰ γίνουν οἱ διαγγελεῖς τοῦ θελήματός Του. Καμιὰ φορὰ ὁ Κύριος μπορεῖ νὰ φαίνεται πὼς ἀργεῖ νὰ σπεύσει σὲ βοήθεια καὶ προστασία τῶν δικῶν του. Ὁ Θεὸς ὅμως ποτὲ δὲν λησμονεῖ. Καὶ ποτὲ δὲν ἐγκαταλείπει κανένα ἀπὸ τοὺς ἐργάτες του. Τὸ «οὗ μὴ σὲ ἄνω οὐδ’ οὗ μὴ σὲ ἐγκαταλείπω» εἶναι βεβαίωση αὐτοῦ τοῦ Κυρίου ἀδιάψευστη καὶ πάντα νέα. Ἀπευθύνεται σὲ ὅλους τους χριστιανοὺς ὅλων τῶν ἐποχῶν καὶ ὅλων τῶν χρόνων καὶ τῶν καιρῶν. Δὲν θὰ σὲ ἀφήσω, δὲν θὰ σὲ ἐγκαταλείψω, λέει καὶ σὲ σένα καὶ σὲ μένα. Ἂς μὴν τὰ χάνουμε λοιπὸν στὶς δυσκολίες καὶ τοὺς πειρασμούς, μὰ καὶ στὰ ἐμπόδια καὶ τοὺς διωγμούς, ποὺ οἱ ἄνθρωποι τοῦ αἰῶνος τούτου μποροῦν νὰ κινήσουν ἐνάντια μας. Στὶς περιστάσεις αὐτὲς ἂς κλίνουμε τὰ γόνατα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σῶματος καὶ ἂς λέμε μὲ πίστη στὸν Παντοδύναμο Ἀρχηγὸ καὶ Σωτήρα μας.
— Κύριε, βοήθησέ μας. Δῶσε μας τὴ δύναμη νὰ μένουμε σταθεροὶ καὶ πιστοὶ στὸ θέλημά σου ὡς τὸ τέλος. Κύριε, λύτρωσέ μας. Ναί! λύτρωσέ μας, Κύριε, «ἕνεκεν τῆς δόξης τοῦ ὀνόματός σου».
Καὶ θὰ μᾶς βοηθήσει ὁ Κύριος. Θὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ τὶς ὁποιεσδήποτε δυσκολίες. Θὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ τὶς πλεκτάνες τοῦ ὁποιουδήποτε Φαραὼ καὶ θὰ μᾶς βοηθήσει νὰ φτάσουμε νικητὲς καὶ θριαμβευτὲς στὴν πολυφίλητο γῆ τῆς ἐπαγγελίας, στὴ γῆ ὅπου βασιλεύει ἡ χαρὰ καὶ ἡ εἰρήνη τῶν ἀγγέλων. Ναί! θὰ μᾶς λυτρώσει ὁ Κύριος καὶ θὰ μᾶς ἐξαγάγει εἰς ἀναψυχή. Γιατί εἶναι «πιστός», εἶναι ἀξιόπιστος ὁ Θεός. Μόνο οἱ ἄνθρωποι ψεύδονται. Ὁ Θεὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια. «Ἐγὼ εἰμὶ ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» διακηρύττει μὲ τὸ στόμα τοῦ Υἱοῦ του, τοῦ Σωτῆρος μας Χριστοῦ.
Τὴν ἀλήθεια αὐτὴ βλέπουμε νὰ πραγματώνεται στὴ ζωὴ ὅλων τῶν ἁγίων. Ἡ ἀλήθεια αὐτὴ ἐπαληθεύει καὶ τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου μας. Μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τοὺς ἀγῶνες του, τὰ θρησκευτικὰ κάστρα τῆς εἰδωλολατρίας γκρεμίστηκαν τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο, καὶ ἡ αἱματόβρεκτη σημαία τοῦ σταυροῦ ὑψώθηκε παντοῦ.
Ἡ ἐπιτυχία τοῦ ἱεροῦ ἔργου τοῦ ἁγίου πολὺ ἐκτιμήθηκε καὶ ἀπὸ τὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἐπιφάνιο, ὁ ὁποῖος ὑπακούοντας «εἰς ἀποκάλυψιν Θεοῦ», ὅπως λέει ὁ ἱστορικὸς Πολύβιος, ἔσπευσε νὰ χειροτονήσει τὸν ζηλωτὴ ἱεραπόστολο, ἐπίσκοπό της Καρπασίας.
Μὲ τὴ χειρονομία αὐτὴ ὁ φλογερὸς κληρικὸς τοποθετήθηκε «ὡς λύχνος ἐπὶ τὴν λυχνίαν». Ἡ δράση του καὶ στὴ νέα θέση ὑπῆρξε καὶ πάλι ὑποδειγματική. Στὸ πρόσωπό του οἱ χριστιανοὶ βρῆκαν τὸν πατέρα, τὸν προστάτη, τὸν ὁδηγό, τὸν καλὸ ποιμένα. Τὸν ποιμένα ποὺ δὲν ζητᾶ νὰ ἐκμεταλλεύεται τὴν ἀγάπη καὶ τὸν σεβασμὸ τοῦ ποιμνίου του, γιὰ νὰ ζεῖ καὶ νὰ ἀπολαμβάνει τὰ ἀγαθὰ τοῦ κόσμου τούτου. Ἀλλὰ τὸν ποιμένα ποὺ εἶναι ἕτοιμος καὶ δὲν διστάζει ποτὲ νὰ θυσιάσει καὶ αὐτὴ τὴ ζωή του ἀκόμη, ὅπως λέει ὁ Κύριος, γιὰ τὸ καλό του ποιμνίου του.
Τέτοιος ὑπῆρξε ὁ ἱερὸς καὶ γεραρὸς ἐπίσκοπος. «Σκεῦος εἰς τιμήν, ἡγιασμένον καὶ εὔχρηστον τῷ Δεσπότῃ, εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἠτοιμασμένον» (Β’ Τιμ. στ’ 21). Δηλαδὴ σκεῦος γιὰ τιμητικὴ χρήση, ἁγιασμένο καὶ εὔχρηστο στὸν Δεσπότη Χριστό, ἑτοιμασμένο γιὰ κάθε ἀγαθὸ ἔργο. Ὅπως λειώνει ἡ ἀναμμένη λαμπάδα, ἔτσι καὶ αὐτὸς ἔλειωνε ἀπὸ τὸν θεῖο ἔρωτα ποὺ ἔκαιε στὴν ψυχή του γιὰ τὸ καλό του ποιμνίου του, γιὰ τὴ σωτηρία τῶν χριστιανῶν του.
Καὶ ὁ ζῆλος του αὐτός, ἡ φλόγα αὐτὴ ποὺ ἔκαιε στὴν ψυχή του ἀδιάκοπα, εἶναι αὐτὰ ποὺ ἔκαμαν τὸν μεγάλο προκαθήμενο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, τὸν κλεινὸ Ἐπιφάνιο, τὸν Φίλωνα νὰ διαλέξει καὶ ν’ ἀφήσει τοποτηρητὴ τοῦ θρόνου, ὅταν αὐτὸς χρειάστηκε νὰ ταξιδεύσει στὴ Ρώμη. Καὶ ὄχι μόνο τὸν ἀφῆκε τοποτηρητή, ἄλλα τοῦ ἔδωκε καὶ τὰ δικαίωμα κατὰ τὴν ἀπουσία του νὰ χειροτονεῖ κληρικοὺς ὅποιους ἔκρινε ἄξιους.
Ὁ Ἅγιος Φίλων ἐκτὸς ἀπὸ τὸ κήρυγμα μὲ τὸ ὁποῖο δίδασκε τακτικὰ τὸν λαό του καὶ ἐκτὸς ἀπὸ τὰ πολλὰ καὶ ποικίλα θαύματά του διακρίθηκε καὶ σὰν ἐκκλησιαστικὸς συγγραφέας καὶ πρὸ πάντων σὰν ἑρμηνευτὴς τῶν Γραφῶν. Τὸ σημαντικότερο ἀπὸ τὰ ἔργα του εἶναι τὸ ὑπόμνημά του στὸ Ἆσμα τῶν Ἀσμάτων. Ἐκτὸς ἀπ’ αὐτὸ ὁ Ἅγιος ἐπίσκοπος ἔγραψε καὶ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία καὶ μερικὰ ἄλλα. Τὸ ὄνομά του προφέρεται μὲ πολὺ σεβασμὸ ἀπὸ ὅλους καὶ θεωρεῖται ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ σπουδαίους ἄνδρες τῆς Ἐκκλησίας μας τῶν πρώτων χριστιανικῶν χρόνων. Ἡ ἀγαθή του φήμη ξεπέρασε πολὺ νωρὶς τὰ στενὰ ὅρια τοῦ νησιοῦ μας.
Ὁ μακάριος αὐτὸς πατὴρ ἀπέθανε καὶ τάφηκε στὴν Καρπασία. Κοντὰ στὴ θάλασσα, ὅπως ἀναφέραμε, βλέπουμε καὶ σήμερα τὸν ὁμώνυμο ναό του, δεῖγμα καὶ αὐτὸ τῆς θρησκευτικῆς εὐλάβειας τῶν πατέρων μας. Σ’ αὐτὸν ἂς πετᾶμε καὶ ἐμεῖς νοερά. Ἂς γονατίζουμε μπροστὰ στὴν ἅγια εἰκόνα του καὶ ἂς ψάλλουμε μέσα μας γι’ αὐτὸν, τὸν ὕμνο τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ σεβασμοῦ μας:
Ἄνθρωπος μὲν τῇ φύσει ὑπάρχων, ἀλλ’ ὤφθης συμπολίτης ἀγγέλων ὡς γὰρ ἄσαρκος ἐπὶ γῆς βιοτεύσας, Φίλων πατὴρ ἡμῶν, τὰ σαρκὸς πάθη τελείως ἀπέρριψας, διὸ καὶ παρ’ ἡμῶν ἀκούεις.
Χαῖρε Κυπρίων εὐσεβῶν ὁ γόνος, χαῖρε πολλοὺς ἐκ τῆς πλάνης σώσας, χαῖρε ὁ τῶν Κυπρίων φωστὴρ καὶ διδάσκαλος χαῖρε τῶν Καρπασέων ποιμὴν θεοπρόβλητος χαῖρε ὅτι ἠκολούθησας ἐκ νεότητος Χριστῷ χαῖρε ὅτι κατεμάρανας τῆς σαρκὸς τὰς ἠδονάς, χαῖρε τοῦ πιστοῦ λαοῦ πρόξενε, σωτηρίας χαῖρε τῶν θλιβομένων θεία παραμυθία χαῖρε πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων βαπτίσας, χαῖρε κρουνοὺς ἰαμάτων δωρήσας χαῖρε πτωχῶν τὴν φροντίδα ποιήσας χαῖρε ἡμῶν ὁ προστάτης καὶ ῥύστης, χαῖρε, Φίλων θεόσοφε, Καρπασέων ποιμήν.
Ναί! Χαῖρε, θεοπρόβλητε ποιμήν. Χαῖρε τῆς Καρπασίας, ἀκούραστε πατέρα. Χαῖρε καὶ πρέσβευε γιὰ τὴ σωτηρία τῆς δοκιμαζόμενης ποίμνης σου. Ἀμήν.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’.
Τὸν βυθὸν τῆς σοφίας ἐρευνησάμενος καὶ τοῦ κόσμου τὴν δόξαν ἀπαρνησάμενος, τῷ Χριστῷ δὲ προσδραμῶν, Πάτερ, ἠκολούθησας, θαυματουργῶν, διδάσκων ὡς κῆρυξ τῆς χάριτος, καὶ τοῖς νοσοῦσι πᾶσι τὴν ῥώσιν δωρούμενος.
Διὸ πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, Φίλων θεόσοφε, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’.
Ἔργοις ἔλαμψας ὀρθοδοξίας πλάνην ἔσβεσας πολυθεΐας τῶν γὰρ εἰδώλων τὴν ἀπάτην κατέβαλες, καὶ τὴν σὴν ποίμνην μεγάλως ἐκόσμησας. Δία τοῦτο βοῶμέν σοι, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, Φίλων μακάριε, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Οἱ Ἅγιοι Παῦλος, Παυσίριος καὶ Θεοδοτίων οἱ Αὐτάδελφοι Μάρτυρες
Eις τον Παύλον και Παυσίριον.
Παυσίριον καὶ Παῦλον ἄμφω συγγόνους,
Ποτάμιος ῥοῦς καὶ συνάθλους δεικνύει.
Eις τον Θεοδοτίωνα.
Ἰδοὺ τράχηλος ἐλθέτω δὴ τὸ ξίφος,
Θεὸν ποθῶν ἔκραζε Θεοδοτίων.
Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Παῦλος, Παυσίριος καὶ Θεοδοτίων ἔζησαν κατὰ τοὺς χρόνους τῶν αὐτοκρατόρων Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.) καὶ Μαξιμιανοῦ (285 – 305 μ.Χ.), ἐνῶ ἡγεμόνας στὴν Κλεοπάτριδα, τὸ σημερινὸ Σουέζ, τῆς Αἰγύπτου ἦταν ὁ Ἀρειανός. Οἱ Ἅγιοι αὐτοὶ ἦταν αὐτάδελφοι κατὰ σάρκα. Ὁ Παῦλος καὶ ὁ Παυσίριος ἔγιναν σὲ νεαρὴ ἡλικία μοναχοί, ἐνῶ ὁ Θεοδοτίων παρασύρθηκε ἀπὸ κακοὺς φίλους, ἔφυγε στὰ ὄρη καὶ ζοῦσε μαζὶ μὲ ληστές.
Ὅταν ἄρχισε ὁ διωγμὸς τοῦ Διοκλητιανοῦ ἐναντίων τῶν Χριστιανῶν, ὁ ἡγεμόνας τῆς Κλεοπάτριδας Ἀρειανός, συνέλαβε τὸν Παῦλο καὶ τὸν Παυσίριο. Τότε ὁ Παῦλος ἦταν τριάντα ἑπτὰ ἐτῶν, ἐνῶ ὁ Παυσίριος ἦταν εἴκοσι πέντε. Μόλις πληροφορήθηκε τὸ γεγονὸς αὐτὸ ὁ Θεοδοτίων, ὁ ἀδελφός τους, ἄφησε τὰ ὄρη καὶ τοὺς ληστὲς καὶ κατέβηκε νὰ τοὺς δεῖ καὶ νὰ τοὺς ἀποχαιρετήσει. Μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ θερμάνθηκε ἡ καρδιά του καὶ ὁμολόγησε καὶ αὐτὸς ὅτι πιστεύει στὸν Χριστό. Στὴν συνέχεια ὅρμησε πάνω στὸν τύραννο καὶ τὸν ἔριξε ἀπὸ τὸν θρόνο του. Ἀμέσως τότε, μὲ ἐντολὴ τοῦ Ἀρειανοῦ, τοῦ πέρασαν πυρακτωμένα καρφιὰ στὰ πλευρὰ καὶ στὴν κοιλιὰ καὶ τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισαν.
Ἔτσι, λοιπόν, ὁ Ἅγιος Θεοδοτίων ἔλαβε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου, ἐνῶ τοὺς ἀδελφοὺς Παῦλο καὶ Παυσίριο τοὺς ἔριξαν στὸ ποτάμι, ὅπου καὶ μαρτήρησαν.
Ὁ Ὅσιος Μακεδόνιος
Μονῶν ἀπείρων πατρικῆς σῆς οἰκίας,
Μακεδόνιος Χριστὲ λαμβάνει μίαν.
Ὁ Ἅγιος Μακεδόνιος στοὺς πνευματικούς του ἀγῶνες εἶχε ὡς παλαίστρα καὶ στάδιο, τὶς κορυφὲς τῶν ὀρέων. Δὲν ἐγκαταστάθηκε σὲ ἕναν τόπο, ἀλλὰ συνεχῶς μετακινεῖτο ἀπὸ τὸν ἕναν τόπο στὸν ἄλλο, στὴ Φοινίκη, στὴ Συρία, στὴν Κιλικία. Καὶ ἀσκήτευε κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο, προκειμένου νὰ ἀποφύγει τὶς ἐνοχλήσεις ἀπὸ ἐκείνους ποὺ προσέτρεχαν κοντά του.
Ἐπὶ σαράντα πέντε χρόνια, λοιπόν, ὁ Ἅγιος ἀσκήτεψε μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ καὶ δὲν χρησιμοποίησε οὔτε σκηνὴ οὔτε καλύβα, ἀλλὰ διέμενε μέσα σὲ βαθὺ λάκκο. Ὅταν ὅμως γέρασε, ὑποχώρησε σὲ κάποιους ποὺ τὸν παρακαλοῦσαν καὶ κατασκεύασε μία καλύβα. Ἔτσι συνέχισε τὸν ἀσκητικὸ ἀγώνα γιὰ εἴκοσι πέντε χρόνια.
Ὁ Ὅσιος ἔλαβε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸν 4ο αἰώνα μ.Χ.
Ἀνακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Ἀναστασίου τοῦ Πέρσου
Στεφθείς Aναστάσιε των άθλων χάριν,
Παρέσχες ημίν λειψάνων σων την χάριν.
Η ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου οσιομάρτυρα Αναστασίου του Πέρσου (βλέπε 22 Ιανουαρίου), έγινε το 638 μ.Χ., δέκα χρόνια μετά το μαρτυρικό του τέλος.
Σχετικά με τα Λείψανα του Αγίου Αναστασίου επικρατούν τρείς παραδόσεις.
Σύμφωνα με την πρώτη, την οποία δέχεται και ο Άγγλος ιστοριογράφος Όσιος Βέδας ο Αιδέσιμος (βλέπε 27 Μαΐου), τα Λείψανα μεταφέρθηκαν στη Ρώμη κατά την βασιλεία του Ηρακλείου και κατατέθηκαν στην Ελληνική Μονή των Τριών Πηγών («Tre Fontane»). Η δεύτερη δέχεται μεταφορά των Λειψάνων στην Κωνσταντινούπολη, επίσης κατά την βασιλεία του Ηρακλείου, απ’ όπου η Κάρα μεταφέρθηκε στη Ρώμη επί των ημερών του Ελληνικής καταγωγής και πιθανώς Ιεροσολυμίτου Πάπα Θεοδώρου Α’ (642 – 649 μ.Χ.) (βλέπε 18 Μαΐου). Η Τρίτη τέλος παράδοση (Βενετική), δέχεται ότι τα Λείψανα μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη ο Ηράκλειος, απ’ όπου το 1204 μ.Χ. τα αφαίρεσε ο Δόγης Ερρίκος Δάνδολος και τα κατέθεσε στο Ναό της Αγίας Τριάδος Βενετίας.
Σήμερα τα φυλασσόμενα στον ρωμαιοκαθολικό Ναό του Αγίου Φραγκίσκου της Αμπέλου Λείψανα, έχουν την μορφή ακέφαλου σώματος, συναρμολογημένου μέσα σε στολή της εποχής.
Ο Σοφρώνιος Ευστρατιάδης, Μητροπολίτης πρ. Λεοντοπόλεως, δέχεται ότι κάποιος Ρωμαίος Επίσκοπος μετέφερε τα Λείψανα στην Καισάρεια της Παλαιστίνης (αυτά μεταφέρθηκαν στη συνέχεια στην Κωνσταντινούπολη) και την Κάρα στη Ρώμη (όπου και σήμερα φυλάσσεται).
Οἱ Ἅγιοι Ἐρμογένης καὶ Μηνᾶς οἱ Μάρτυρες
Eρμογένης Μάμας τε του Xριστού φίλοι,
Θανείν δι’ αυτόν ουδόλως εδειλίων.
Εἶναι ἄγνωστο ποῦ καὶ πότε ἄθλησαν οἱ Μάρτυρες. Βέβαια σὲ κάποια ἀρχαῖα μηναῖα ἀντὶ τοῦ ὀνόματος Μηνᾶς ὑπάρχει καὶ τὸ ὄνομα Μάμας. Ἴσως νὰ πρόκειται γιὰ τοὺς Ἁγίους Μηνᾶ τὸν Καλλικέλαδο καὶ Ἐρμογένη, ποὺ ἑορτάζουν στὶς 10 Δεκεμβρίου.
Ὁ Ἅγιος Φιλιππικὸς ὁ Πρεσβύτερος
Καθώς περ ίπποις τοις πόνοις κεχρημένος,
Χαίρων ανέπτη Φιλιππικός προς πόλον.
Ὁ Ἅγιος Φιλιππικὸς ὁ πρεσβύτερος κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.
Ὁ Ἅγιος Βάρσιμος καὶ τὰ δύο ἀδέλφια του
Τοὺς τρεῖς Ἀδελφοὺς θεῖος εἷς συσχὼν πόθος,
Θεῖον ποθεῖν ἔπειθεν ἐκ ξίφους τέλος.
Καὶ οἱ τρεῖς Μάρτυρες ἐτελειώθησαν διὰ ξίφους στὴν Περσία.
Ὁ Ὅσιος Ζωσιμᾶς
Τὶς τοὺς μακρούς σου Ζωσιμᾶ φράσει πόνους;
Καὶ τὶς θανόντος τῶν πόνων σου τὰ στέφη;
Ο Όσιος Ζωσιμάς (άλλος από τον Αββά Ζωσιμά που βρήκε την Όσια Μαρία την Αιγύπτια και γιορτάζει στις 4 Απριλίου), διακρίθηκε για την λαμπρή μέθοδο που είχε εφαρμόσει στον εαυτό του εναντίον του θύμου και δίδαξε κατόπιν και στους άλλους. Η μέθοδος αυτή ήταν να μένει σε απόλυτη σιωπή, όταν θύμωνε. Έτσι ο θυμός έσβηνε από ατροφία, χωρίς να βγάλει φλόγες, και η οργή κόπαζε εύκολα, όπως ησυχάζει αμέσως η θάλασσα, από την οποία πέρασε άνεμος στιγμιαίος.
Ἐγκαίνεια τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Προφήτου, Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου πλησίον τοῦ Ταύρου
Εμή σε γλώσσα κήρυξ πώς αν αινέση,
Ον γλώσσα Xριστού γηγενών μείζω λέγει;
Πρόκειται περὶ τῆς ἑορτῆς τῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ τοῦ Προδρόμου στὸν Ταῦρο. Σὲ ἄλλα παλαιὰ μηναῖα ἀναγράφεται ἐσφαλμένα «πλησίον τοῦ τάφου».
Άγιος Φιλήμων επίσκοπος Καρπάθου
Η μνήμη του Αγίου Φιλήμωνα αναφέρεται στον Πατμιακό Κώδικα 266, χωρίς βιογραφικό υπόμνημα.
Ανάμνηση των εγκαινίων της Μεγάλης Εκκλησίας στη Θεσσαλονίκη
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για το γεγονός.
Ανάμνηση των εγκαινίων του Ναού του Αγίου Ζαχαρία στη Μονή της Οσίας Δομνίκης
Η Μονή ανοικοδομήθηκε από την Οσία Δομνίκη (τιμάται 8 Ιανουαρίου), η οποία μόνασε εκεί.
Ἡ Ὁσία Ξένη ἡ διὰ Χριστὸν Σαλή
Γεννήθηκε στὴν Ἁγία Πετρούπολη τῆς Ρωσίας, τὸ ἔτος 1720, καὶ ὡς νεαρὴ ὄμορφη κοπέλα παντρεύτηκε τὸν Ἀντρέα Φεοντόροβιτς Πετρὼφ ποὺ εἶχε τὸν βαθμὸ τοῦ συνταγματάρχου καὶ ἦταν πρωτοψάλτης στὴν βασιλικὴ αὐλή. Ἡ θέση αὐτὴ ἦταν μία πολὺ ὑψηλὴ κοινωνικὴ θέση καὶ ἔδινε δόξα καὶ ὑλικὴ ἀπολαβή.
Ἦταν νέοι. Εἶχαν ἀγάπη μεταξύ τους. Ὑπηρέτησαν καὶ οἱ δυὸ στὴν βασιλικὴ αὐλή, ὅπου ἔκαναν τὸ γάμο τους. Ζοῦσαν πολὺ εὐτυχισμένοι μαζί. Λόγω τῆς νεότητάς τους, τοὺς ἄρεσε πολὺ νὰ πηγαίνουν σὲ χοροεσπερίδες καὶ σὲ συμπόσια. Καλοῦσαν φιλοξενουμένους στὸ σπίτι τους καὶ αὐτοὶ οἱ ἴδιοι πήγαιναν ὡς φιλοξενούμενοι σὲ ἄλλα σπίτια. Αὐτὰ οἱ ἄνθρωποι τὰ ὀνομάζουν «καλὴ τύχη» καὶ φαινόταν ὅτι τίποτε στὸ ἀνδρόγυνο αὐτό, τὸν Ἀνδρέα καὶ τὴν Ξένια, δὲν θὰ ἔδινε τέλος σ’ αὐτή τους τὴν χαρά. Ἀλλὰ ξαφνικὰ ἕνα φοβερὸ χτύπημα, σὰν κεραυνὸς ἐν αἰθρίᾳ, ὁ ἀναπάντεχος θάνατος τοῦ ἀγαπημένου συζύγου, κεραυνοβόλησε τὴν Ξένια Γκριγκόριεβνα. Στὰ εἴκοσι ἕξι της χρόνια, ἕνα βράδυ σὲ ἕνα χορὸ ὁ ἄντρας της ἐνῶ ἔπινε μὲ τοὺς φίλους τους, ξαφνικὰ ἔπεσε κάτω νεκρός. Αὐτὸ φυσικὰ ἦταν πολὺ ὀδυνηρὸ γιὰ τὴν Ξένια. Ὁ Ἀντρέας, δὲν εἶχε ποτὲ ἐξομολογηθεῖ καὶ λάβει Θεία Κοινωνία ἕως πρὶν πεθάνει, καὶ ἐκείνη ἀνησυχοῦσε τρομερὰ γιὰ τὴν ψυχή του.
Σύντομα μετὰ τὴν ταφή του, ἡ Ὁσία Ξένια ἐξαφανίστηκε ἀπὸ τὴν Ἁγία Πετρούπολη γιὰ ὀκτὼ χρόνια. Πιστεύεται ὅτι αὐτὸ τὸ χρονικὸ διάστημα τὸ πέρασε σὲ ἕνα ἐρημητήριο ἢ σὲ ἕνα μοναστήρι, μαθαίνοντας τὸ δρόμο τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ὁ πρώην Ἀρχιεπίσκοπος Ἀνδρέας εἶχε ἀξιόπιστη πληροφορία ὅτι ἡ μακαρία Ξένια γιὰ τὴν πνευματική της τελείωση δαπάνησε αὐτὰ τὰ χρόνια μεταξὺ τῶν Στάρετς προετοιμάζοντας τὸν ἑαυτό της γιὰ τὸν δύσκολο ἀγώνα τῶν διὰ Χριστὸν σαλῶν καὶ ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν πνευματική τους καθοδήγηση.
Ποῦ ἦταν οἱ Στάρετς; Ἴσως ἦταν στὸ Hermitage ἣ σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ μοναστήρια ποὺ αὐτὸν τὸν καιρὸ εἶχαν Στάρετς, μαθητὲς τοῦ Παϊσίου Βελιτσκόφσκυ. Ὕστερα ἀπὸ ὀχτὼ χρόνια πάλι ξαναγύρισε στὴν πατρίδα της, τὴν ἁγία Πετρούπολη, καὶ δὲν τὴν ξανάφησε στὰ ἄλλα τριάντα ἑπτὰ χρόνια τῆς ζωῆς της σ’ αὐτὸν τὸν κόσμο.
Ὅταν ἐπέστρεψε στὴν Ἁγία Πετρούπολη, χάρισε τὰ ὑπάρχοντά της, τὸ σπίτι της, τὰ χρήματά της, τὰ ὄμορφα ροῦχα της. Κατὰ πρώτον ἄρχισε νὰ βεβαιώνει σὲ ὅλους ὅσους τὴν περιτριγύριζαν ὅτι ὁ σύζυγός της δὲν πέθανε, ἀλλὰ ὅτι πέθανε αὐτή. Φόρεσε τὰ ροῦχα τοῦ νεκροῦ συζύγου της καὶ ἄρχισε νὰ ὀνομάζει τὸν ἑαυτὸ τῆς Ἀνδρέα Φεοντόροβιτς. Οἱ συγγενεῖς της τὴν θεώρησαν περισσότερο γιὰ παράφρονα , ὅταν αὐτὴ ἄρχισε νὰ μοιράζει τὴν περιουσία της στοὺς πιὸ φτωχοὺς καὶ ὅταν ἔδωσε τὸ σπίτι της στὴν Παρασκευὴ Ἀτόνοβα. Οἱ ἐνδιαφερόμενοι γιὰ τὴν περιουσία της συγγενεῖς της στράφηκαν στὶς ἀρχὲς καὶ ζήτησαν ἀπὸ αὐτὲς νὰ λάβουν μέτρα ἐναντίον μιᾶς τέτοιας διάθεσης τῆς κληρονομιᾶς της ἀπὸ αὐτήν. Μετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἀναφορὰ τῶν συγγενῶν οἱ ἀρχὲς τὴν κάλεσαν καὶ ἀφοῦ συζήτησαν μαζί της, συμπέραναν ὅτι ἦταν πολὺ καλὰ στὰ λογικά της καὶ εἶχε ἑπομένως κάθε δικαίωμα νὰ κάνει ὅτι ἤθελε τὴν περιουσία της (σημειώνεται τὸ συμβὰν: οἱ συγγενεῖς τῆς Ξένιας τὴν πῆγαν στὸ δικαστήριο ἀλλὰ ὁ δικαστὴς βρῆκε ὅτι ἔχει καλὸ καὶ γερὸ νοῦ ὅσο αὐτὴ συνέχιζε νὰ βοηθᾶ τοὺς φτωχούς.) Ἀλλὰ στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχουμε ἕνα ὄνομα γιὰ τοὺς ἁγίους ἀνθρώπους ποὺ οἱ ἄλλοι πιθανὸν νὰ νομίζουν ὅτι εἶναι τρελοί. Ἐμεῖς τοὺς ὀνομάζουμε «διὰ Χριστὸν σαλούς». Αὐτοὶ συχνὰ δὲν εἶναι τρελοί, ἀλλὰ προσποιοῦνται ὅτι εἶναι, γιὰ νὰ μποροῦν νὰ κρύψουν τὰ πνευματικά τους χαρίσματα.
Τί συνέβηκε πράγματι μὲ τὴν Ξένη Γκριγκόριεβνα; Ἀσφαλῶς συνέβηκε μέσα της μιὰ πλήρης πνευματικὴ ἀντιστροφή, πού, κατὰ τὰ ἴδια της τὰ λόγια, ἡ Ξένη Γκριγκόριεβνα Πέτροβα εἶχε πεθάνει!...Βάζοντας τὰ ροῦχα τοῦ συζύγου της καὶ παίρνοντας τὸ ὄνομά του ἦταν κατὰ τὴ γνώμη της, σὰν νὰ παρατεινόταν ἡ δική του ζωὴ στὸ πρόσωπό της γιὰ νὰ συγχωρηθοῦν οἱ ἁμαρτίες του μὲ τὴ δική της ἀφιερωμένη στὸ Θεὸ ζωή. Τώρα αὐτὴ παρουσίαζε τὸν ἑαυτό της στὸν κόσμο μὲ τὴν δύσκολη ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ ὡς «κατὰ Χριστὸν τρελή».
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης λέγει: «Ὑπάρχει μία ἀληθινή, πραγματικὴ ζωὴ καὶ μία φαινομενική, ψεύτικη ζωή. Τὸ νὰ ζεῖς γιὰ νὰ τρῶς, νὰ πίνεις, νὰ ντύνεσαι, γιὰ νὰ ἀπολαμβάνεις καὶ νὰ γίνεσαι πλούσιος, τὸ νὰ ζεῖς γενικὰ γιὰ ἐγκόσμιες χαρὲς καὶ φροντίδες, αὐτὸ εἶναι μία φαντασία. Τὸ νὰ ζεῖς ὅμως γιὰ νὰ εὐχαριστεῖς τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἄλλους, γιὰ νὰ προσεύχεσαι καὶ νὰ ἐργάζεσαι μὲ κάθε τρόπο γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ψυχῶν τους, αὐτὴ εἶναι πραγματικὴ ζωή! Ὁ πρῶτος τρόπος ζωῆς εἶναι ἀκατάπαυστος πνευματικὸς θάνατος. Ὁ δεύτερος εἶναι ἀκατάπαυστη ζωὴ τοῦ πνεύματος» (Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης, Περὶ τῆς ἐγκοσμίου ζωῆς) .
Ἀπὸ αὐτὸ βλέπουμε ὅτι τὸ «χτύπημα» ποὺ «χτύπησε» τὴν δούλη τοῦ Θεοῦ Ξένια ἦταν μία ὤθηση ἀπὸ τὴν μὴ πραγματικὴ ζωὴ στὴν ζωὴ τοῦ Πνεύματος.
Ἡ μακαρία Ξένια, ποὺ ἦταν πλούσια πρῶτα, ἔζησε τώρα μιὰ φτωχική, πολὺ φτωχικὴ ζωή. Ζοῦσε χωρὶς σπίτι, περιπλανώμενη στοὺς δρόμους τῆς πόλης ἐμπαιζόμενη καὶ κακομεταχειριζόμενη ἀπὸ πολλούς. Ἡ μόνη τροφή της ἐρχόταν ἀπὸ γεύματα ποὺ μερικὲς φορὲς δεχόταν ἀπὸ ἐκείνους ποὺ γνώριζε. Τὸ βράδυ ἀποσυρόταν σὲ ἕναν ἀγρὸ ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη καὶ ἐκεῖ γονατιστὴ προσευχόταν ὡς τὸ πρωί. Δὲν εἶχε πραγματικὰ ποὺ νὰ κλίνη τὴν κεφαλή της. Γιὰ σκέπη της εἶχε τὸν μελαγχολικὸ βροχερὸ οὐρανὸ τῆς ἁγίας Πετρούπολης, ἐνῶ γιὰ κρεβάτι της εἶχε τὸ ὑγρὸ γυμνὸ ἔδαφος. Περνοῦσε τὶς νύχτες της προσευχόμενη γονατισμένη στὸ γυμνὸ ἔδαφος τῶν χωραφιῶν. Αὐτὸ τὸ μαρτυροῦσαν ἡ ἀστυνομία καὶ οἱ κάτοικοι, ποὺ τὴν ἀνακάλυψαν, γιατί εἶχαν τὴν περιέργεια νὰ μάθουν ποὺ ἐξαφανιζόταν τὶς νύχτες. Κάποτε κάποιος ἀστυνομικὸς τὴν παρακολούθησε καὶ τὴν εἶδε νὰ κλίνη τὰ γόνατά της σ’ ἕνα ἀνοιχτὸ χωράφι καὶ νὰ προσεύχεται. Ἄρχισε νὰ προσεύχεται ἀπὸ τὸ βράδυ καὶ δὲν σηκώθηκε μέχρι τὸ πρωί. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν προσευχῶν της ἔκανε μετάνοιες σὲ ὅλες τὶς διευθύνσεις προσευχόμενη γιὰ ὅλους τους ὀρθόδοξους χριστιανούς.
Κατὰ τὴν ἡμέρα συνήθως γύριζε γύρω στοὺς δρόμους τῆς ἁγίας Πετρούπολης. Τὰ κουρελιασμένα ροῦχα της δύσκολα τὴν σκέπαζαν – μιὰ κόκκινη φούστα καὶ τὸ στρατιωτικὸ σακάκι τοῦ ἄντρα της. Στὰ πόδια της εἶχε χαλασμένα παπούτσια καὶ γύρω ἀπὸ τὸ κεφάλι της εἶχε δεμένο ἕνα παλιὸ μαντήλι. Ἀκόμα καὶ κατὰ τὸν βαρὺ χειμώνα δὲν φοροῦσε ζεστὰ ροῦχα καὶ παπούτσια, ἂν καὶ ἡ καλοσύνη τοῦ λαοῦ τῆς πρόσφερε πολλὰ ἀπ’ αὐτά. Σὲ ὅλες τὶς περιόδους τοῦ ἔτους τὴν ἔβλεπαν ντυμένη στὰ ἴδια κουρέλια. Τὸ κρύο στὴν ἁγία Πετρούπολη ἦταν δυνατὸ καὶ διαπερνοῦσε τὰ κόκαλα. Ἀλλὰ ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ χύνεται μὲ ἀφθονία στοὺς ἁγίους του Θεοῦ, τοὺς ἔκανε νὰ νικοῦν τοὺς νόμους τῆς φύσεως. Αὐτὴ ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔδινε ζεστασιὰ καὶ δύναμη στὴ μακαρία Ξένη.
Πολλοὶ ἀγαποῦσαν αὐτὴν τὴν ἥσυχη, τὴν ἤρεμη, τὴν ταπεινὴ καὶ τὴν εὐγενικὴ δούλη τοῦ Θεοῦ Ξένια. Ἀρκετοὶ τὴν λυπόντουσαν καὶ τῆς ἔδιναν ἐλεημοσύνη, ἀλλὰ αὐτὴ δὲν τὴν ἔπαιρνε. Ἐὰν δεχόταν κανένα μικρὸ κέρμα, ἀμέσως τὸ ἔδινε σὲ κάποιον φτωχὸ ζητιάνο. Δεχόταν ἐλεημοσύνη ἀπὸ φιλεύσπλαχνους ἀνθρώπους, ἀλλὰ ἀμέσως τὰ χάριζε στοὺς φτωχούς, κάνοντας καλὸ στοὺς ἀνθρώπους στὸ ὄνομα τοῦ Ἀντρέα, ἔτσι ὥστε ἂν ἡ ψυχή του ὑπέφερε ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες του τὶς ὁποῖες δὲν εἶχε μετανοήσει, οἱ πράξεις της καὶ οἱ προσευχές της θὰ τὸν βοηθοῦσαν. (Οἱ Χριστιανοὶ συχνὰ δίνουν χρήματα ἢ προσεύχονται γιὰ τὶς ψυχὲς τῶν κεκοιμημένων. Αὐτὸ λέγεται ἐλεημοσύνη ἀλλὰ δὲν εἶναι τόσο σύνηθες νὰ ἐγκαταλείπει κάποιος ὅλη του τὴ ζωὴ γιὰ ἕνα ἄνθρωπο, ὅπως ἀκριβῶς ἔπραξε ἡ Ξένια). Τὸ ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι κάνοντας καλὲς πράξεις καὶ προσφέροντας προσευχὲς γιὰ τοὺς ἄλλους, πλησιάζεις πολὺ τὸ Θεό, καὶ αὐτὸ συνέβηκε καὶ μὲ τὴν Ξένια. Προσευχόταν τόσο πολὺ γιὰ τὸν ἄντρα της καὶ αὐτὸ τὴν ἔκανε Ἁγία!
Ὁ Κύριος εἶχε δώσει στὴν Ξένια πολλὰ πνευματικὰ δῶρα καὶ αὐτὴ ἄρχισε νὰ κάνει περίεργα πράγματα ὅπως περπατοῦσε ξυπόλυτη στὸ χιόνι καὶ φοροῦσε ἀσυνήθιστα ροῦχα ἔτσι ὥστε οἱ ἄνθρωποι νὰ μὴν νομίσουν ὅτι ἐκείνη εἶναι κάτι τὸ ἐξαιρετικό. Αὐτὴ μερικὲς φορὲς γνώριζε τί πρόκειται νὰ συμβεῖ πρὶν αὐτὸ συμβεῖ, ἢ ἂν οἱ ἄνθρωποι εἶχαν ἕνα πρόβλημα καὶ δὲν γνώριζαν τί θέλει ὁ Θεὸς νὰ κάνουν, αὐτὴ μποροῦσε νὰ τοὺς τὸ πεῖ. Συχνὰ κοιτάζοντας μὲ μία ματιὰ τοὺς ἀνθρώπους, αὐτὴ ἤξερε ἂν αὐτοὶ ἔλεγαν τὴν ἀλήθεια ἢ ὄχι.
Σιγὰ σιγά, οἱ ἄνθρωποι τῆς πόλης παρατήρησαν τὰ σημάδια ἁγιότητας ποὺ ἦταν τὸ ὑπόστρωμα τῆς φαινομενικὰ διαταραγμένης τῆς ζωῆς: παρουσίαζε τὸ χάρισμα τῆς προφητείας καὶ ἡ ὅλη παρουσία της σχεδὸν πάντα ἐπιβεβαίωνε τὴν εὐλογία της. Τὸ Συναξάρι λέει :
«Ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ φαινόταν νὰ τὴ συνοδεύει ὁπουδήποτε ἐκείνη πήγαινε: ὅταν ἔμπαινε σὲ ἕνα μαγαζὶ οἱ εἰσπράξεις τῆς ἡμέρας αὐξάνονταν σημαντικά. Οἱ ἔμποροι τὴν παρακαλοῦσαν νὰ πάρει κάτι ὡς δῶρο ἢ τουλάχιστον νὰ μπεῖ στὸ κατάστημά τους. Ἤξεραν ὅτι ἐκείνη τὴ μέρα οἱ δουλειές τους θὰ πήγαιναν πολὺ καλὰ καὶ τὰ κέρδη τους θὰ ἦταν πολλά. Ὅταν περπατοῦσε στὸν δρόμο, ἀπὸ ὅλες τὶς μεριές, ἀπὸ ὅλα τὰ ἁμάξια ποὺ περνοῦσαν ἄκουγε νὰ φωνάζουν: «Ἀνδρέα Φεοντόροβιτς, σταμάτα, θέλω νὰ σὲ πάρω στὸ ἁμάξι μου ἔστω καὶ γιὰ λίγα βήματα». καὶ ὅταν ἔμπαινε σὲ κάποιο αὐτοκίνητο, τὸ εἰσόδημα τοῦ αὐτοκινήτου αὐτοῦ τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἦταν πολὺ μεγάλο. Ἡ μακαρία Ξένη προτιμοῦσε νὰ κάθεται σὲ αὐτοκίνητα ἀνθρώπων ποὺ εἶχαν ἀνάγκη βοηθείας. Ἐὰν μιλοῦσε μὲ κανέναν ποὺ ἦταν στενοχωρημένος, ἀμέσως αὐτὸς καταπραϋνόταν καὶ τοῦ ἐρχόταν μία θαυματουργικὴ βοήθεια. Ὅταν ἀγκάλιαζε ἕνα ἄρρωστο παιδί, ἀμέσως αὐτὸ γινόταν καλά. Ἡ πολὺ καὶ μακροχρόνια συμπόνια της, ἄνοιξε τὸ δρόμο τοῦ σεβασμοῦ καὶ τῆς εὐλάβειας πρὸς τὸ πρόσωπό της καὶ οἱ ἄνθρωποι γενικὰ ἔφτασαν νὰ τὴν θεωροῦν ὡς τὸ φύλακα ἄγγελο τῆς πόλης.»
Κάποτε, τὸ ἔτος 1764, ταράχτηκε πολὺ καὶ ξέσπαγε κάθε μέρα σὲ δάκρυα. Οἱ ἄνθρωποι τὴν ρωτοῦσαν τὴν αἰτία ποὺ κλαίει καὶ αὐτὴ ἀπαντοῦσε: «Αἷμα, αἷμα, αὐλάκι ἀπὸ αἷμα!». Τότε ὅλοι ἦταν ἀνήσυχοι γιὰ τὸ τί ἄραγε θὰ συνέβαινε. Ἀλλὰ τρεῖς ἑβδομάδες ἀργότερα οἱ πολίτες τῆς ἁγίας Πετρούπολης ἔμαθαν τί σήμαιναν τὰ λόγια της. Ἀπὸ τὴν ρωσικὴ ἱστορία γνωρίζουμε ὅτι ἡ προσπάθεια τοῦ ἀξιωματικοῦ Μίροβιτς νὰ ἐλευθερώσει τὸν αἰχμάλωτο βασιλέα Ἰβὰν Ἀντώνοβιτς, ποὺ ἦταν φυλακισμένος στὸ φρούριο Schlusselburg, ἀπέτυχε καὶ ὁ Ἰβὰν Ἀντώνοβιτς φονεύθηκε.
Στὶς 24 Δεκεμβρίου 1761, τὴν παραμονὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ἡ μακαρία Ξένη περιερχόταν τοὺς δρόμους τῆς πρωτεύουσας καὶ ἔλεγε στὸν καθένα νὰ κάνη τηγανίτες. Τὴν ἑπομένη μέρα ἀκούστηκε τὸ φοβερὸ νέο: ἡ αὐτοκράτειρα Ἐλισάβετ Πέτροβα πέθανε ξαφνικά. Οἱ τηγανίτες θὰ ἦταν γιὰ τὴν ἀγρυπνία, ποὺ ἡ προικισμένη μὲ τὸ προορατικὸ χάρισμα ὁσία Ξένη προφήτευσε. Τέτοιες περιπτώσεις ποὺ ἐκδηλωνόταν τὸ προορατικὸ χάρισμά της καὶ περιπτώσεις βοηθειῶν ποὺ πρόσφερε στὸν λαὸ μὲ τὸ χάρισμά της αὐτό, ἔχουμε πολλές.
Μερικὲς φορές, ὅταν οἱ Χριστιανοὶ κάνουν καλὲς πράξεις, τὶς κάνουν κρυφὰ ὥστε μόνο ὁ Θεὸς νὰ βλέπει. Αὐτὸ γιατί ὁ Κύριος εἶπε: «Μὴν ἀφήνεις νὰ γνωρίζει ἡ ἀριστερά σου χεὶρ τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου» καί, «Κάνε τὶς καλές σου πράξεις μυστικὰ ὥστε ὁ Πατέρας ποὺ σὲ βλέπει μυστικὰ νὰ σὲ ἀνταμείψει φανερά.» Αὐτὸ εἶναι ποὺ ἀντιπροσωπεύει τὴν εἰκόνας τῆς Ἁγίας Ξένιας. Πρὶν πολλὰ χρόνια, ὅταν οἱ ἄνθρωποι τῆς Ἁγίας Πετρούπολης ἔχτιζαν μία ἐκκλησία στὸ κοιμητήριό του Smolensk, ἡ Ἁγία Ξένια συνήθιζε νὰ πηγαίνει κατευθείαν τὸ βράδυ καὶ νὰ κουβαλάει βαριοὺς πλίνθους οἱ ὁποῖοι χρειάζονταν τὴν ἑπόμενη μέρα γιὰ τὸ χτίσιμο τῆς στέγης τῆς ἐκκλησίας. Ὅταν οἱ τεχνίτες ἔρχονταν κάθε πρωί, ἔβρισκαν τὸ σκληρότερο μέρος τῆς δουλειάς τους ἤδη τελειωμένο καὶ αὐτοὶ ἀναρωτιόνταν ποιὸς νὰ ἦταν ποὺ ἔκανε αὐτὴ τὴν εὐγενικὴ πράξη. Τελικά, δύο ἀπ’ αὐτοὺς ἀποφάσισαν νὰ περάσουν τὸ βράδυ τους στὸ κοιμητήριο. Περίμεναν καὶ περίμεναν, καὶ ὅταν ἔγινε σκοτάδι, ἡ Ἁγία Ξένια ἐμφανίστηκε. Ὅλο τὸ βράδυ, τὴν παρακολουθοῦσαν νὰ ἀνεβαίνει καὶ νὰ κατεβαίνει μὲ τὰ τοῦβλα της, τοὺς τοίχους τῆς μισοτελειωμένης ἐκκλησίας.
Ἡ ἐκκλησία ποὺ ἡ Ἁγία Ξένια βοήθησε στὸ χτίσιμο εἶναι ἀκόμη στὸ κοιμητήριο τοῦ Smolensk καὶ δίπλα της ὑπάρχει ἕνα μικροσκοπικὸ παρεκκλήσιο στὸ ὁποῖο ἔχει ταφή. Προσκυνητὲς ἀπὸ ὅλη τὴ Ρωσία ἀκόμη ἔρχονται ἐκεῖ νὰ προσευχηθοῦν καὶ νὰ ζητήσουν νὰ τοὺς βοηθήσει. Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν φρικτὰ δύσκολων χρόνων στὴ Ρωσία, ὅταν οἱ ἐκκλησίες ἦταν κλειστὲς λόγω τοῦ ὅτι ὁ Κομουνισμὸς δὲν ἤθελε οἱ ἄνθρωποι νὰ λατρεύουν τὸ Θεό, προσκυνητὲς ἔρχονταν κρυφὰ στὴν Ἁγία Ξένια. Ἡ πόρτα τοῦ παρεκκλησίου ἦταν κλειδωμένη καὶ δὲν μποροῦσαν νὰ μποῦν μέσα, ἔγραφαν τὶς προσευχές τους σὲ μικρὰ χαρτάκια καὶ τὰ ἄφηναν μέσα στὶς ρωγμὲς τῶν τοίχων. Στὸν Κομουνισμὸ δὲν ἄρεσε αὐτὸ καθόλου, ἀλλὰ σύντομα κατάλαβαν ὅτι εἶναι ἀδύνατον νὰ σταματήσουν τοὺς Χριστιανοὺς νὰ ἀγαπᾶνε τοὺς Ἁγίους, ἢ νὰ σταματήσουν οἱ Ἅγιοι νὰ τοὺς βοηθοῦν!
Σαράντα πέντε χρόνια μετὰ τὸ θάνατο τοῦ ἄντρα της, ἡ Ἁγία Ξένια ἀναπαύθηκε ἐν εἰρήνῃ, στὴν ἡλικία τῶν ἑβδομήντα ἐνὸς ἐτῶν, κάπου στὰ 1800. Ὑποθέτουν ὅτι ἀναπαύθηκε μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1806 καὶ 1814. Δὲν ὑπάρχει ἀκριβῆς πληροφορία σχετικὰ μὲ αὐτὸν τὸν χρόνο καὶ εἶναι ἀδύνατο νὰ καθορίσουμε ἀκριβῶς τὴν χρονολογία τοῦ θανάτου της. Γνωρίζοντας τὴν ἀγάπη καὶ τὸν σεβασμὸ μὲ τὸν ὁποῖο τὴν περιέβαλε ὁ κόσμος μποροῦμε νὰ ὑποθέσουμε μὲ βεβαιότητα ὅτι ἡ κηδεία της εἶχε μεγάλη ἐπισημότητα καὶ ὅτι πολὺς κόσμος θὰ συγκεντρώθηκε, γιὰ νὰ τῆς δώσει τὸν τελευταῖο χαιρετισμό.
Ὁ τάφος της, ἀμέσως, ἔγινε τόπος προσκυνήματος: ἔτσι πολλοὶ προσκυνητὲς ἔπαιρναν χῶμα ἀπὸ τὸν τάφο της ὡς εὐλογία καὶ νέο χῶμα ἔπρεπε νὰ τροφοδοτεῖται τακτικά. Τελικὰ τοποθετήθηκε ἐπάνω στὸν τάφο της μιὰ πλάκα ἀπὸ γρανίτη μὲ τὴν ἐπιγραφὴ :
«Εις τὸ ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἐδῶ ἀναπαύεται τὸ σῶμα τῆς δούλης τοῦ Θεοῦ, Ξένης Γκριγκόριεβνα, γυναικὸς τοῦ αὐτοκρατορικοῦ πρωτοψάλτη, συνταγματάρχου Ἀνδρέα Φεοντόροβιτς Πετρώφ. Χήρα σὲ ἡλικία 26 ἐτῶν, μία προσκυνήτρια γιὰ 45 χρόνια, ἔζησε 71 χρόνια. Ἦταν γνωστὴ μὲ τὸ ὄνομα Ἀνδρέα Φεοντόροβιτ».
Αὐτὰ γράφονται στὸ λακωνικὸ ἐπιτύμβιο πάνω στὸν τάφο τῆς μακαρίας Ξένης, γραμμένα ἀπὸ ἕνα ἄγνωστο πρόσωπο.
Ὅμως καὶ αὐτὴ ἡ πλάκα ἐπίσης βαθμιαία χαράσσονταν καὶ φθείρονταν ἀπὸ τοὺς πιστούς. Ἔπειτα χτίστηκε στὸν τάφο της ἕνα ἐκκλησάκι μὲ τὶς προσφορὲς τῶν πιστῶν. Πολλοὶ πιστοὶ ἄρχισαν νὰ γράφουν πιὸ τοίχους τοῦ ναϋδρίου διάφορα αἰτήματα, ὥστε ἀναγκάστηκαν νὰ τὸν χρωματίσουν. Οἱ ἱερεῖς ἔκαναν παννυχίδες στὸ ναὸ ἀπὸ νωρὶς τὸ βράδυ μέχρι ἀργὰ τὸ πρωί.
Τὰ χέρια τῶν ἀθεϊστῶν δὲν σεβάστηκαν τὸν τόπο τῆς ἀναπαύσεως τῆς ἁγίας. Γι’ αὐτὸ τὰ παράθυρα ἦταν κλειστὰ μὲ σανίδες καὶ ἡ εἴσοδος ἦταν κλειστή, ἀλλὰ ὁ δρόμος πρὸς τὸ νεκροταφεῖο Σμόλενκ ἦταν πάντοτε ἀνοιχτός. Νέοι καὶ γέροι πήγαιναν στὸ παρεκκλήσιο, ψιθύριζαν τὰ αἰτήματά τους γιὰ βοήθεια καὶ ἔσκυβαν στὸ ἔδαφος κοντὰ στὸν τάφο.
Καὶ ἡ μακαρία Ξένη τοὺς βοηθοῦσε ὅλους.
Θαύματα, θεραπεῖες καὶ ἐμφανίσεις τῆς Ἁγίας Ξένιας συμβαίνουν καὶ σήμερα σὲ ἐκείνους ποὺ ἐπισκέπτονται τὸν τάφο της ἣ ποὺ ἁπλὰ ζητᾶνε τὶς πρεσβεῖες της. Ὁ Θεὸς θεραπεύει πολλοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ ἀσθένειες καὶ πάθη μέσω τῶν πρεσβειῶν τῆς Ἁγίας Ξένιας. Αὐτὴ τοὺς βοηθᾶ νὰ βροῦν δουλειά, σπίτι ἢ σύζυγο (ὅλα αὐτὰ γιὰ τὰ ὁποία ἐκείνη ἀπαρνήθηκε στὴν δική της ζωή). Ἡ Ἁγία Ξένια δὲν εἶχε σπίτι καὶ ἔτσι γνωρίζει πόσο σκληρὸ εἶναι νὰ ἔχεις ἀνάγκη ἕνα σπίτι καὶ νὰ ζεῖς ἄστεγος. Στὴν ἐκκλησία τὴν ἡμέρα τῆς γιορτῆς της τὴν καλοῦμε «ἄστεγη περιπλανώμενη», γιατί ἐγκατέλειψε νωρὶς τὸ σπίτι της γιὰ τὸν παράδεισο.
Πρόσφατα μία γυναίκα στὴν Ἀγγλία, νεοφώτιστη στὴν ὀρθοδοξία, ἔψαχνε νὰ βρεῖ σπίτι κοντὰ σὲ ἐκκλησία γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ παρακολουθεῖ καθημερινὰ τὴ Θεία Λειτουργία. Αὐτὴ καὶ ὁ πνευματικός της προσευχήθηκαν στὴν Ἁγία Ξένια καὶ ὦ τοῦ θαύματος σὲ λίγες μέρες ἡ γυναίκα αὐτὴ βρῆκε ἕνα διαμέρισμα σὲ ἕνα σπίτι ἀκριβῶς δίπλα ἀπὸ τὴν ἐκκλησία! Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ!
Ἕνα εὐσεβὴ ἔθιμο εἶναι ἡ προσφορὰ Τρισάγιου ὑπὲρ ἀναπαύσεως τοῦ συζύγου της Ἀντρέα, γιὰ τὸν ὁποῖο ἐκείνη προσευχόταν πυρετωδῶς ἕως τὸ τέλος τῆς ζωῆς της.
Ἡ Ἁγία Ξένια δοξάστηκε ἐπίσημα πρῶτα ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἔξω ἀπὸ τὴν Ρωσία, τὸ 1978 καὶ μετέπειτα τὸ 1988 ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας.
Ὁ Ἅγιος Κάντοκ ὁ Ὁσιομάρτυρας
Ὁ Ἅγιος Κάντοκ καταγόταν ἀπὸ εὐγενικὴ οἰκογένεια τῆς Οὐαλίας. Οἱ γονεῖς του ἔγιναν μοναχοί. Ἵδρυσε τὴν περίφημη μονὴ Λάνσαρφαν κοντὰ στὸ Κάρντιφ, ἀλλὰ ἡ ἱεραποστολική του δράση ἐπεκτάθηκε μέχρι τὴν Κορνουάλη, τὴ Σκωτία καὶ τὴν Ἰρλανδία. Ἦταν σύγχρονος τοῦ Ἁγίου Δαυΐδ καὶ διδάσκαλος τοῦ Ἁγίου Φιννιανοῦ. Σώζονται καὶ μερικὰ ἀποφθέγματά του μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὰ ἀκόλουθα:
«Ἡ ἀλήθεια εἶναι ἡ πρωτότοκος θυγατέρα τοῦ Θεοῦ. Χωρὶς τὸ φῶς τίποτε δὲν εἶναι καλό, χωρὶς τὸ φῶς δὲν ὑπάρχει εὐλάβεια, χωρὶς τὸ φῶς δὲν ὑπάρχει πίστη».
«Ὁ κάλλιστος τῶν τρόπων εἶναι ἡ ταπείνωση. Ἡ καλλίστη τῶν ἀσχολιῶν εἶναι ἡ ἐργασία τῶν θείων ἐντολῶν. Τὸ κάλλιστο τῶν αἰσθημάτων εἶναι ἡ δικαιοσύνη. Ἡ κάλλιστη λύπη εἶναι ἡ μετάνοια. Τὸ κάλλιστο ἰδίωμα ἡ μεγαλοψυχία. Ὅταν τὸν ρώτησαν τί εἶναι ἀγάπη, ἀπάντησε: Ἡ ἀγάπη εἶναι ὁ παράδεισος. Καὶ τί μίσος: τὸ μίσος εἶναι ἡ κόλαση. Καὶ ἡ συνείδηση; Ἡ συνείδηση εἶναι ὁ ὀφθαλμὸς τοῦ Θεοῦ ἐντὸς τῆς ψυχῆς».
Μαρτύρησε τὸ ἔτος 590 μ.Χ. φονευθεῖς ἀπὸ Ἀγγλοσάξονες εἰδωλολάτρες, ἐνῶ τελοῦσε τὴν Θεία Λειτουργία. Οἱ τελευταῖες του λέξεις ἦταν: «Ἀόρατε βασιλεῦ, Σῶτερ Ἰησοῦ, Σὲ ἱκετεύω, προστάτευσε τοὺς Χριστιανοὺς τῆς χώρας μου».
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Μάρτυρας ἐκ Καζάν
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἰωάννης ὁ Θαυματουργός, μαρτύρησε στὸ Καζὰν τῆς Ρωσίας τὸ ἔτος 1529. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.
Ἡ Ἁγία Χρυσοπλόκη ἡ Μάρτυς
Εἶναι ἄγνωστο ποὺ καὶ πότε μαρτύρησε ἡ Ἁγία Χρυσοπλόκη. Ἡ μνήμη της ἀναφέρεται στὸν Πατμιακὸ Κώδικα μετὰ τῆς Μάρτυρος Θεοδούλης.
Ὁ Ἅγιος Ἑλλάδιος ὁ Κομενταρήσιος
Ἴσως εἶναι ὁ ἴδιος μὲ τὸν Ἅγιο ποὺ ἑορτάζει στὶς 18 Ἰανουαρίου.
Πηγὲς:http://www.saint.gr/01/24/index.aspx
http://www.synaxarion.gr/gr/m/1/d/24/sxsaintlist.aspx